Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ 25ΗΣ ΜΑΪΟΥ 2018
Οι Ιρλανδοί δημιούργησαν κράτος με ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς και απολαμβάνουν πολιτικά δικαιώματα που οι περισσότεροι λαοί δεν διαθέτουν.
Το 1937 επικύρωσαν το Σύνταγμά τους με δημοψήφισμα και έθεσαν διάταξη που επιβάλλει ότι για κάθε αναθεώρησή του είναι απαραίτητη η διενέργεια δημοψηφίσματος. Από τότε έχουν θεσπιστεί με δημοψηφίσματα 29 αναθεωρήσεις του ιρλανδικού Συντάγματος, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι πολίτες αρνήθηκαν με την ψήφο τους να επικυρώσουν αναθεώρηση του Συντάγματος που πρότεινε το Κοινοβούλιο.
Ομοίως, το 1972 αποφάσισαν οι ίδιοι με δημοψήφισμα την είσοδό τους στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Έκτοτε, κάθε συμμετοχή της χώρας στην αναθεώρηση των συνθηκών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων που κατέληξε στην δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τέθηκε στην κρίση των Ιρλανδών με δημοψήφισμα: Το 1987 ενέκριναν με ποσοστό 69,9% την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, το 1992 αποδέχθηκαν με ποσοστό 69,1 % την συνθήκη του Μάαστριχτ, το 1998 απέρριψαν με ποσοστό 67,1% την συνθήκη του Άμστερνταμ , όπως και την συνθήκη της Νίκαιας με ποσοστό 57,1% το 2001 , για να την αποδεχθούν τελικά το 2002 με ποσοστό 62,9%, όπως και την συνθήκη της Λισσαβόνας, την οποία απέρριψαν αρχικώς το 2008 με ποσσοστό 53,4%, αλλά την επικύρωσαν το 2009 κατόπιν παροχής εγγυήσεων με ποσοστό 67,1%.
Το 1937 επικύρωσαν το Σύνταγμά τους με δημοψήφισμα και έθεσαν διάταξη που επιβάλλει ότι για κάθε αναθεώρησή του είναι απαραίτητη η διενέργεια δημοψηφίσματος. Από τότε έχουν θεσπιστεί με δημοψηφίσματα 29 αναθεωρήσεις του ιρλανδικού Συντάγματος, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι πολίτες αρνήθηκαν με την ψήφο τους να επικυρώσουν αναθεώρηση του Συντάγματος που πρότεινε το Κοινοβούλιο.
Ομοίως, το 1972 αποφάσισαν οι ίδιοι με δημοψήφισμα την είσοδό τους στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Έκτοτε, κάθε συμμετοχή της χώρας στην αναθεώρηση των συνθηκών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων που κατέληξε στην δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τέθηκε στην κρίση των Ιρλανδών με δημοψήφισμα: Το 1987 ενέκριναν με ποσοστό 69,9% την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, το 1992 αποδέχθηκαν με ποσοστό 69,1 % την συνθήκη του Μάαστριχτ, το 1998 απέρριψαν με ποσοστό 67,1% την συνθήκη του Άμστερνταμ , όπως και την συνθήκη της Νίκαιας με ποσοστό 57,1% το 2001 , για να την αποδεχθούν τελικά το 2002 με ποσοστό 62,9%, όπως και την συνθήκη της Λισσαβόνας, την οποία απέρριψαν αρχικώς το 2008 με ποσσοστό 53,4%, αλλά την επικύρωσαν το 2009 κατόπιν παροχής εγγυήσεων με ποσοστό 67,1%.
To 2012 το κοινοβούλιο της Ιρλανδίας ίδρυσε 100μελή επιτροπή ("Convention on the constitution") προκειμένου να καταθέσει εισηγήσεις για ζητήματα αναθεώρησης του Συντάγματος. Το εντυπωσιακό ήταν ότι η εν λόγω επιτροπή δεν ήταν δοτή, αλλά αποτελείτο κατά ποσοστό 66% (66) από πολίτες τυχαία επιλεγμένους ώστε να συνιστούν αντιπροσωπευτικό δείγμα της κοινωνίας , και μόνο κατά 34% από 33 μέλη εκλεγέντα από το Κοινοβούλιο και την Συνέλευση της Βόρειας Ιρλανδίας και έναν ανεξάρτητο Πρόεδρο. Η επιτροπή υπέβαλε εισηγήσεις για ζητήματα όπως η αλλαγή της εκλογικής διαδικασίας, η παροχή δικαιώματος ψήφου από το 16 έτος της ηλικίας, η τροποποίηση της απαιτούμενης ηλικίας για υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές, η κατάργηση του άρθρου περί βλασφημίας, η καθιέρωση του γάμου μεταξύ προσώπων ιδίου φύλου και η αναβάθμιση του ρόλου της γυναίκας στην πολιτική και , αφού επ' αυτών τοποθετήθηκε η κυβέρνηση, το 2015 με απόφαση του κοινοβουλίου διενεργήθηκε συνταγματικό δημοψήφισμα το οποίο αποφάσισε την αλλαγή του Συντάγματος για δύο από τα ζητήματα: Την μείωση της απαιτούμενης ηλικίας για εκλογή στην θέση του Προέδρου από το 35ο στο 21ο έτος της ηλικίας και την απαγόρευση κάθε περιορισμού για την τέλεση γάμου προσώπων με βάση το φύλο.
Το 2016 το κοινοβούλιο προχώρησε ακόμη περισσότερο: Δημιούργησε μία νέα επιτροπή, αλλά αυτή την φορά, το σύνολο των μελών της (πλην της προέδρου, η οποία είναι ανώτατη δικαστής εκλεγείσα από το Κοινοβούλιο) είναι απλοί πολίτες επιλεγμένοι με τυχαίο - αντιπροσωπευτικό τρόπο και δεν συμμετέχουν σε αυτήν καθόλου μέλη του Κοινοβουλίου. Στην εν λόγω επιτροπή , η οποία ονομάσθηκε "Συνέλευση των πολιτών" ("Citizens Assembly"), εδόθη η αρμοδιότητα να καταθέσει εισηγήσεις ιδίως για τα εξής ζητήματα (καθώς και για ο,τιδήποτε άλλο έκρινε σκόπιμο):
1. Την 8η τροποποίηση του Συντάγματος του 1983 δια της οποίας ορίστηκε ότι η γεγενημένη ζωή έχει ίση αξία με την ζωή του εμβρύου με αποτέλεσμα να μην επιτρέπεται η άμβλωση.
2. Τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του υπό γήρανση πληθυσμού ("challenges and opportunities of an ageing population") .
3. Το ζήτημα καθιέρωσης σταθερής θητείας του κοινοβουλίου ("fixed term parliaments").
4. Την διαδικασία διενέργειας των δημοψηφισμάτων.
5. Τον τρόπο με τον οποίο η χώρα θα καταστεί πρωτοπόρος στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η Επιτροπή, παρά το γεγονός ότι αντικαταστάθηκαν με τον ίδιο τρόπο 53 από τα μέλη της , τα οποία αποχώρησαν για διάφορους λόγους κατά την διάρκεια της διαδικασίας, εργάσθηκε με μεθοδικό τρόπο. Άκουσε ειδικούς, δέχθηκε προτάσεις, συνεδρίασε με δημοκρατική ορθολογικότητα καταγράφοντας όλες τις συνεδριάσεις τόσο εγγράφως όσο και σε βίντεο προσιτά στο youtube και ήδη έχει καταθέσει στο Κοινοβούλιο λεπτομερείς εισηγήσεις για τα περισσότερα από τα ζητήματα. (Για τον τρόπο και την υποδειγματική λειτουργία της Επιτροπής βλ. www.citizensassembly.ie/en .)
Το ζήτημα της 8ης τροποποίησης (Eighth Amendment) υπήρξε το πρώτο ζήτημα που απασχόλησε την Επιτροπή σε 5 τριήμερες συνεδριάσεις. Επ' αυτού η επιτροπή εισηγήθηκε την αναθεώρηση του σχετικού άρ. 40.3.3, ώστε να παρασχεθεί η δυνατότητα στην Βουλή να θεσπίσει με νόμο την νομιμοποίηση των αμβλώσεων. Με βάση αυτή την εισήγηση διενεργήθηκε το δημοψήφισμα της 25ης Μαϊου 2018 δια του οποίου οι πολίτες ενέκριναν την πρόταση αναθεώρησης κατά ποσοστό 66,4%.
Το ζήτημα των αμβλώσεων ταλαιπώρησε επί δεκαετίες την καθολική Ιρλανδία, αλλά ο Guardian έγραψε ότι μεγαλύτερη σημασία και από συγκεκριμένο ζήτημα έχει η πρωτοποριακή δημοκρατική διαδικασία που ακολουθήθηκε. Πράγματι, τέτοιου τύπου κληρωτή βούλή , όπως η Citizens Assembly της Ιρλανδίας, είχε να δει η ανθρωπότητα από την Βουλή των Πεντακοσίων της αρχαίας Αθήνας.
Τα ελληνικά μμε από την δική τους πλευρά ασχολήθηκαν ελάχιστα και μόνο με το δημοψήφισμα περί των αμβλώσεων, αποσιωπώντας εντελώς την δημοκρατική διαδικασία που ακολουθήθηκε. Είναι γνωστή η απέχθειά τους προς ο,τιδήποτε σχετίζεται με την διεύρυνση της δημοκρατίας και των πολιτικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα και στον κόσμο ολόκληρο.
Το 2016 το κοινοβούλιο προχώρησε ακόμη περισσότερο: Δημιούργησε μία νέα επιτροπή, αλλά αυτή την φορά, το σύνολο των μελών της (πλην της προέδρου, η οποία είναι ανώτατη δικαστής εκλεγείσα από το Κοινοβούλιο) είναι απλοί πολίτες επιλεγμένοι με τυχαίο - αντιπροσωπευτικό τρόπο και δεν συμμετέχουν σε αυτήν καθόλου μέλη του Κοινοβουλίου. Στην εν λόγω επιτροπή , η οποία ονομάσθηκε "Συνέλευση των πολιτών" ("Citizens Assembly"), εδόθη η αρμοδιότητα να καταθέσει εισηγήσεις ιδίως για τα εξής ζητήματα (καθώς και για ο,τιδήποτε άλλο έκρινε σκόπιμο):
1. Την 8η τροποποίηση του Συντάγματος του 1983 δια της οποίας ορίστηκε ότι η γεγενημένη ζωή έχει ίση αξία με την ζωή του εμβρύου με αποτέλεσμα να μην επιτρέπεται η άμβλωση.
2. Τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του υπό γήρανση πληθυσμού ("challenges and opportunities of an ageing population") .
3. Το ζήτημα καθιέρωσης σταθερής θητείας του κοινοβουλίου ("fixed term parliaments").
4. Την διαδικασία διενέργειας των δημοψηφισμάτων.
5. Τον τρόπο με τον οποίο η χώρα θα καταστεί πρωτοπόρος στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η Επιτροπή, παρά το γεγονός ότι αντικαταστάθηκαν με τον ίδιο τρόπο 53 από τα μέλη της , τα οποία αποχώρησαν για διάφορους λόγους κατά την διάρκεια της διαδικασίας, εργάσθηκε με μεθοδικό τρόπο. Άκουσε ειδικούς, δέχθηκε προτάσεις, συνεδρίασε με δημοκρατική ορθολογικότητα καταγράφοντας όλες τις συνεδριάσεις τόσο εγγράφως όσο και σε βίντεο προσιτά στο youtube και ήδη έχει καταθέσει στο Κοινοβούλιο λεπτομερείς εισηγήσεις για τα περισσότερα από τα ζητήματα. (Για τον τρόπο και την υποδειγματική λειτουργία της Επιτροπής βλ. www.citizensassembly.ie/en .)
Το ζήτημα της 8ης τροποποίησης (Eighth Amendment) υπήρξε το πρώτο ζήτημα που απασχόλησε την Επιτροπή σε 5 τριήμερες συνεδριάσεις. Επ' αυτού η επιτροπή εισηγήθηκε την αναθεώρηση του σχετικού άρ. 40.3.3, ώστε να παρασχεθεί η δυνατότητα στην Βουλή να θεσπίσει με νόμο την νομιμοποίηση των αμβλώσεων. Με βάση αυτή την εισήγηση διενεργήθηκε το δημοψήφισμα της 25ης Μαϊου 2018 δια του οποίου οι πολίτες ενέκριναν την πρόταση αναθεώρησης κατά ποσοστό 66,4%.
Το ζήτημα των αμβλώσεων ταλαιπώρησε επί δεκαετίες την καθολική Ιρλανδία, αλλά ο Guardian έγραψε ότι μεγαλύτερη σημασία και από συγκεκριμένο ζήτημα έχει η πρωτοποριακή δημοκρατική διαδικασία που ακολουθήθηκε. Πράγματι, τέτοιου τύπου κληρωτή βούλή , όπως η Citizens Assembly της Ιρλανδίας, είχε να δει η ανθρωπότητα από την Βουλή των Πεντακοσίων της αρχαίας Αθήνας.
Τα ελληνικά μμε από την δική τους πλευρά ασχολήθηκαν ελάχιστα και μόνο με το δημοψήφισμα περί των αμβλώσεων, αποσιωπώντας εντελώς την δημοκρατική διαδικασία που ακολουθήθηκε. Είναι γνωστή η απέχθειά τους προς ο,τιδήποτε σχετίζεται με την διεύρυνση της δημοκρατίας και των πολιτικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα και στον κόσμο ολόκληρο.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου