Ο ΝΟΜΟΣ 4469/2017 ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ

  Ο ν. 4469/2017 περί εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις παρέχει την δυνατότητα να ρυθμιστούν εξωδικαστικά και κατόπιν συμφωνίας οι οφειλές φυσικών και νομικών προσώπων. Για να συμβεί αυτό τρία είναι τα καίρια σημεία: (α) Η πλήρωση των τυπικών προϋποθέσεων για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου, (β) η υποβολή της αίτησης και (γ) η διαπραγμάτευση με τους πιστωτές.

(Α) Οι τυπικές προϋποθέσεις  υπαγωγής στον  ν. 4469/2017:

  Σύμφωνα με το άρ. 2 του νόμου η δυνατότητα ρύθμισης οφειλών δεν παρέχεται σε όλους  αλλά σε κάθε φυσικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα, ήτοι εμπορική ιδιότητα και κάθε νομικό πρόσωπο το οποίο αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα , εφόσον:

   α) κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016 είχε οφειλή προς χρηματοδοτικό φορέα από δάνειο ή πίστωση σε καθυστέρηση τουλάχιστον ενενήντα (90) ημερών ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016 ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση ή προς Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή προς άλλο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, περιλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ή είχε βεβαιωθεί η μη πληρωμή επιταγών εκδόσεώς του λόγω μη επαρκούς υπολοίπου κατά το άρθρο 40 του ν. 5960/1933 (Α' 401) ή είχαν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων εις βάρος του,

   β) οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές του ξεπερνούν το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ και

   γ) πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας του άρθρου 3, ήτοι εφόσον, σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων εάν τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα ή ( α) έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή  ( β) έχει θετική καθαρή θέση (equity),εάν τηρεί το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.

      Εξάλλου, δεν έχουν δικαίωμα υπαγωγής στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών:

   α) τα πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών πιστωτικών ή χρηματοδοτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα,

   β) οι πάροχοι επενδυτικών υπηρεσιών, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών παρόχων επενδυτικών υπηρεσιών που λειτουργούν στην Ελλάδα,

  γ) οι Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ), καθώς και οι Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ), καθώς και οι διαχειριστές αυτών,

   δ) οι ασφαλιστικές εταιρίες.

   Επίσης , πρόσωπο που έχει υποβάλει αίτηση υπαγωγής, ή έχει ήδη υπαχθεί στις διατάξεις του πτωχευτικού κώδικα, ή έχει διακόψει την δραστηριότητά του , ή έχει καταδικαστεί για την διάπραξη συγκεκριμένων αδικημάτων  (φοροδιαφυγής, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεσης, εκβίασης, πλαστογραφίας, δωροδοκίας, δωροληψίας, λαθρεμπορίας, καταδολίευσης δανειστών, χρεοκοπίας, ή απάτης), δεν μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου αυτού.

   (Β) Η υποβολή της αιτήσεως

   Η αίτηση , η οποία σύμφωνα με το άρ 4 του νόμου, μαζί με τα προβλεπόμενα στο άρ. 5 δικαιολογητικά, μπορεί να υποβληθεί ηλεκτρονικά έως την 31-12-2018  στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.) με τη χρήση ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας, η οποία τηρείται στην ιστοσελίδα της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ., δεν αποτελεί απλώς ένα τυπικό στάδιο της διαδικασίας . Απεναντίας, η ορθή συμπλήρωσή της  έχει πολύ μεγάλη σημασία για την πορεία της διαπραγμάτευσης στην συνέχεια, όχι μόνο διότι μπορεί να απορριφθεί ως μη νόμιμη, αλλά κυρίως διότι πρέπει να περιλαμβάνει εκτός των τυπικών στοιχείων (στοιχεία οφειλέτη, στοιχεία πιστωτών, ύψος απαιτησεων, δικαιολογητικά έγγραφα κλπ), αφενός την πρότασή του αιτούντος για τον τρόπο ρύθμισης των οφειλών του στην οποία να αναφέρει τουλάχιστον το ποσό που είναι σε θέση να καταβάλει σε μηνιαία ή ετήσια βάση για την αποπληρωμή των οφειλών του βασιζόμενος στα εκτιμώμενα έσοδα και έξοδα του οφειλέτη κατά τις επόμενες τρεις (3) τουλάχιστον χρήσεις και , αφετέρου, κατάλογο των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη με αναφορά στην εκτιμώμενη εμπορική αξία τους, έτσι ώστε να μπορεί να προσδιορισθεί η αξία ρευστοποίησης της περιουσίας του. Συνεπώς, στο σημείο αυτό θα ήταν χρήσιμη η συνδρομή ενός εμπειρογνώμονα και ενός εκτιμητή  ακινήτων ομοίων τυπικών προσόντων με τα πρόσωπα στα οποία θα προσφύγουν  κατά την πορεία της διαπραγμάτευσης και οι πιστωτές. Σύμφωνα με το άρ. 1 του νόμου «ως «εμπειρογνώμονας» νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που προσφέρει κατ' επάγγελμα υπηρεσίες παροχής χρηματοοικονομικών συμβουλών και ως «εκτιμητής ακινήτων» νοείται ο πιστοποιημένος εκτιμητής ακινήτων που έχει καταχωριστεί στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκτιμητών του Υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με την παρ. Γ' του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (Α' 107).

   Η κατάθεση της αίτησης επιφέρει ως  συνέπεια τον διορισμό συντονιστή, ο οποίος, αφού ελέγξει την τυπική πληρότητα της αίτησης, την κοινοποιεί στους πιστωτές και, εφόσον διαπιστωθεί απαρτία, άρχεται η διαδικασία διαπραγμάτευσης (άρ. 6-8). Σύμφωνα με το άρ. 1 του νόμου «απαρτία συμμετεχόντων πιστωτών» υπάρχει όταν συμμετέχουν στη διαδικασία πιστωτές που είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του πενήντα τοις εκατό (50%) του συνόλου των απαιτήσεων κατά του οφειλέτη. Δεν λαμβάνονται υπόψη για το σχηματισμό απαρτίας απαιτήσεις προσώπων συνδεδεμένων με τον οφειλέτη και απαιτήσεις πιστωτών που δεν δεσμεύονται από τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών σύμφωνα με τις παραγράφους 4, 6 και 7 του άρθρου 2 και το έκτο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 4.

  Με την αίτηση υπαγωγής στη διαδικασία παρέχεται από τον οφειλέτη άδεια για κοινοποίηση στον συντονιστή, τον εμπειρογνώμονα και τους συμμετέχοντες πιστωτές, επεξεργασία και διασταύρωση από αυτούς των δεδομένων του, τα οποία περιλαμβάνονται στην αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα, όσο και άλλων δεδομένων του που βρίσκονται στην κατοχή των συμμετεχόντων πιστωτών για τους σκοπούς της διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών. Η άδεια του προηγούμενου εδαφίου συνεπάγεται την άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων και του φορολογικού απορρήτου του άρθρου 17 του ν. 4174/2013 . Επίσης, με την αίτηση υπαγωγής παρέχεται από τον οφειλέτη άδεια για κοινοποίηση σε όλους τους πιστωτές των στοιχείων που περιλαμβάνονται στο απόσπασμα της αίτησης, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 7.

    (γ) Το στάδιο της διαπραγμάτευσης

   Για την έγκριση πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών απαιτείται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφία τριών πέμπτων (3/5) των συμμετεχόντων πιστωτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται ποσοστό δύο πέμπτων (2/5) των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο. Αν εγκριθεί η πρόταση αναδιάρθρωσης οφειλών, υπογράφεται με επιμέλεια του συντονιστή μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών. Η υπογραφή της σύμβασης αναδιάρθρωσης με μηχανικό μέσο ή ηλεκτρονικό τρόπο είναι επαρκής. Ο συντονιστής αποστέλλει αντίγραφο της υπογεγραμμένης σύμβασης αναδιάρθρωσης σε όλους τους συμμετέχοντες πιστωτές και στον οφειλέτη. Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία μετά το πέρας των ψηφοφοριών της παραγράφου 6, η διαδικασία θεωρείται περαιωθείσα ως άκαρπη και ο συντονιστής συντάσσει πρακτικό αποτυχίας της διαδικασίας, το οποίο αποστέλλει ηλεκτρονικά στον αιτούντα και στους πιστωτές.

   Σύμφωνα με το άρ. 9 με την επιφύλαξη του άρθρου 15, οι πιστωτές και ο οφειλέτης μπορούν να διαμορφώσουν ελεύθερα το περιεχόμενο της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών. Ορίζεται ωστόσο ότι:

  α) η συμφωνία δεν επιτρέπεται να φέρει οποιονδήποτε πιστωτή σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρισκόταν σε περίπτωση ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, στο πλαίσιο διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης

 β) ποσά και άλλα ανταλλάγματα που απομένουν προς διανομή μετά την κατά προτεραιότητα διανομή ποσών και άλλων ανταλλαγμάτων, σύμφωνα με τις περιπτώσεις α' και β', διανέμονται σε όλους τους πιστωτές συμμέτρως κατά το μέρος των απαιτήσεών τους που απομένει ανεξόφλητο μετά την εφαρμογή των περιπτώσεων α' και β',

γ) με την επιφύλαξη της περίπτωσης α', για τον υπολογισμό των ποσών και των τυχόν άλλων ανταλλαγμάτων διανομής μεταξύ των πιστωτών, από τις απαιτήσεις των πιστωτών αφαιρούνται προηγουμένως:

   αα) το σύνολο των τόκων υπερημερίας των πιστωτών του ιδιωτικού τομέα,

  ββ) ποσοστό ενενήντα πέντε τοις εκατό (95%) των απαιτήσεων του Δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική διοίκηση και ποσοστό ογδόντα πέντε τοις εκατό (85%) των απαιτήσεων του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.

   Τα αναφερόμενα στις υποπεριπτώσεις αα' και ββ' ποσά συνυπολογίζονται στη διανομή μόνο στην περίπτωση και κατά την έκταση που το επιτρέπει η ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη και αποπληρώνονται, εν όλω ή εν μέρει, μόνο εφόσον έχουν αποπληρωθεί πλήρως οι λοιπές απαιτήσεις των πιστωτών.

   Σε αντίθετη περίπτωση τα ανωτέρω ποσά διαγράφονται μετά την ολοσχερή εξόφληση όλων των οφειλών με βάση τη σύμβαση αναδιάρθρωσης.

   Σύμφωνα με το άρ. 15 ειδικώς στις περιπτώσεις οφειλετών με συνολικό ποσό βασικής οφειλής προς το Δημόσιο έως είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ, , εφαρμόζονται οι εξής κανόνες:

   α) για βασικές οφειλές έως τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ, η αποπληρωμή αυτών και των επ' αυτών προσαυξήσεων ή τόκων εκπρόθεσμης καταβολής γίνεται τμηματικά σε τριάντα έξι (36) μηνιαίες δόσεις κατ' ανώτατο όριο, με ελάχιστη μηνιαία δόση πενήντα (50) ευρώ, χωρίς δυνατότητα διαγραφής κανενός ποσού,

   β) για βασικές οφειλές άνω των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ, η αποπληρωμή αυτών και των επ' αυτών προσαυξήσεων ή τόκων εκπρόθεσμης καταβολής γίνεται τμηματικά σε εκατόν είκοσι (120) μηνιαίες δόσεις κατ' ανώτατο όριο, με ελάχιστη μηνιαία δόση πενήντα (50) ευρώ, χωρίς δυνατότητα διαγραφής βασικής οφειλής.

   Στις περιπτώσεις της παρούσας παραγράφου, το Δημόσιο δεν συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις, ούτε υποβάλλει πρόταση αναδιάρθρωσης οφειλών και οι οφειλές προς αυτό προσμετρώνται στις θετικές ψήφους των συμμετεχόντων πιστωτών, εφόσον στο τελικό σχέδιο αναδιάρθρωσης έχουν τηρηθεί οι κανόνες του εν λόγω άρθρου και οι λοιποί υποχρεωτικοί κανόνες του άρθρου 9, στο βαθμό που συμβιβάζονται με τους ανωτέρω κανόνες.

  Ο νόμος παρέχει την δυνατότητα επικύρωσης της συμφωνίας από το δικαστήριο (άρ.12). Σε περίπτωση μη τήρησης της συμφωνίας, η συμφωνία ακυρώνεται ή ανατρέπεται (αρ. 14).

 Ο νόμος ορίζει ότι η εκπροσώπηση του οφειλέτη ή κάθε συμμετέχοντος πιστωτή από δικηγόρο είναι προαιρετική (άρ. 8 παρ.15).